Blog
Wśród ekologicznych źródeł energii zyskujących na popularności wraz z postępującą dekarbonizacją niektóre wciąż nie są w Polsce tak znane, jak powinny. Biogazownie wykorzystujące odpady organiczne to odnawialne źródło energii elektrycznej i cieplnej, które opłaca się nie tylko dużym gospodarstwom rolnym. Biomasa, będąca często traktowana jako bezwartościowy produkt uboczny, oferuje więcej niż możliwość generowania własnej energii elektrycznej. Po pozyskaniu z niej biogazu pozostaje ekologiczny nawóz. Nic się nie marnuje.
Trwająca obecnie transformacja energetyczna jest szansą na wzrost popularności instalacji do produkcji i wykorzystania biogazu w Polsce. Obecnie w całym kraju funkcjonuje niecałe 1000 takich obiektów. Dla porównania, u naszych sąsiadów za Odrą jest około 9600 biogazowni, które funkcjonują jako lokalne źródła czystej energii. Generują energię o łącznej mocy aż 5,6 GW. Ze względu na duży udział użytków rolnych i lasów w powierzchni Polski, taka zmiana w naszym bilansie energetycznym zapewniłaby nie tylko tanią, zieloną energię, ale zwiększyłaby przede wszystkim naszą samowystarczalność i bezpieczeństwo. Taką samą szansę biogazownie mogą stanowić dla różnych gałęzi przemysłu – nie tylko dla gospodarstwa rolnego.
Wiele gospodarstw rolnych korzysta już z biogazowni, ale potencjał dla przemysłu jest ogromny.
Biogazownia rolnicza to instalacja, która pozwala produkować energię elektryczną z niemal każdej materii organicznej, również z uciążliwych dotychczas odpadów. Rozdrobnioną biomasę poddaje się beztlenowej fermentacji metanowej. Substratami mogą być nie tylko typowe produkty uboczne pochodzące z rolnictwa, jak obornik, słoma, liście i inne niejadalne części plonów. Na wsad do fermentora nadają się również resztki z przetwórstwa spożywczego, trawa, a nawet niektóre tłuszcze czy osad ściekowy.
Biogaz otrzymany z fermentacji składa się głównie z metanu, ale przed wykorzystaniem wymaga jeszcze oczyszczenia z siarkowodoru. Z tak przygotowanego paliwa można pozyskać energię elektryczną lub cieplną, do wykorzystania na własne potrzeby lub oddania do sieci. Resztki pofermentacyjne także nie są bezużyteczne. Można je wykorzystać jako wysokiej jakości naturalny nawóz. Ma bogatszy skład, mniej intensywny zapach i mniejszą lepkość, dzięki czemu szybciej wnika w podłoże niż, przykładowo, gnojowica. Natomiast po wysuszeniu może być stosowany jako organiczny zamiennik dla sztucznych nawozów suchych.
Biogaz, choć służy głównie jako paliwo do elektrociepłowni, różni się znacząco od metanu pochodzącego ze złóż. Węgiel uwolniony podczas spalania tego gazu nie ma takiego wpływu na środowisko jak paliwa kopalne. Pochodzi z rozkładu biomasy, co znaczy, że już wcześniej znalazł się w naturalnym obiegu. Dlatego energia z wykorzystania go w elektrociepłowniach jest uznawana za odnawialną.
Biogaz będzie w najbliższych latach szybko zyskiwał na popularności i wkrótce może się stać najpowszechniej wykorzystywanym odnawialnym źródłem energii w Polsce.
Ponadto biogazownia to więcej niż źródło energii. Biomasa, poza byciem najszerzej i najłatwiej dostępnym w Polsce odnawialnym surowcem energetycznym, po całym procesie, zamiast pozostawiać zanieczyszczenia dla środowiska, stanowi cenny, naturalny nawóz. Otrzymane ciepło jest z kolei powszechnie wykorzystywane np. do ekologicznego suszenia drewna.
A korzystać z tego wszystkiego można całkowicie prywatnie, niezależnie od wahań cen energii i awarii głównej sieci. W zakładach przetwórstwa rolno-spożywczego odpady z produkcji mogą posłużyć do zasilenia dalszej produkcji. Gospodarstwa rolne mogą produkować jednocześnie energię i wartościowy nawóz, z którego skorzystają kolejne plony. Własna instalacja, od mikrobiogazowni po większe prywatne elektrociepłownie, daje ogromne korzyści finansowe. Zapewnia niemalże nieskończenie powtarzalny, odnawialny proces, który nie zanieczyszcza środowiska. Spośród obecnie dostępnych OZE, biogaz prezentuje się jako to najbardziej opłacalne w Polsce ze względu na łatwość pozyskania oraz niezależność tego procesu m.in. od warunków pogodowych.
Prąd i ciepło produkowane z odpadów to niezaprzeczalnie duża korzyść. Pozostający po tym nawóz na własny użytek lub przeznaczony na sprzedaż dalej zwiększa zyski, jakie zapewnia biogazownia rolnicza. Taka inwestycja jest też korzystna dla środowiska, co ma duże znaczenie dla firm, które obejmuje już teraz lub niedługo będzie dotyczył obowiązek raportowania ESG, o którym pisaliśmy w grudniu. Oznacza to też, że można liczyć na dotację na budowę biogazowni.
Ponadto od niedawna cały proces stał się jeszcze prostszy. Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa opublikował zaktualizowane „Warunki uzyskania wpisu do rejestru wytwórców biogazu rolniczego oraz zasady wykonywania działalności objętej wpisem”. Zawierają one nowe przepisy ustawy o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie biogazowni rolniczych, a także ich funkcjonowaniu, która weszła w życie 11 września 2023 roku. Oznacza to szereg ułatwień dla inwestycji w zakresie biogazowni rolniczych, m.in.:
Większość ułatwień została przygotowana z myślą o rolnikach. Jednak nowa ustawa sprawia, że również zakłady przemysłowe mogą korzystać z zalet własnej biogazowni łatwiej niż kiedykolwiek wcześniej. To idealna okazja, by aplikować o dotacje i uniezależnić się energetycznie.
Biogazownia jest doskonałym sposobem na oszczędności dla wielu zakładów przemysłowych, które dysponują miejscem na taką inwestycję.
Własna biogazownia nie jest droga w porównaniu z innymi możliwościami, które przyniosła transformacja energetyczna. Przy zsumowaniu wszystkich korzyści, jakie oferuje, zaprojektowana optymalnie do potrzeb inwestycja może się zwrócić już nawet w ciągu 3-5 lat. Koszt stałej instalacji do fermentacji biomasy i produkcji energii z otrzymanego gazu o mocy rzędu 0,5 MWe wynosi ok. 10 mln zł. Należy jednak pamiętać o dodatkowych korzyściach, jak cieple z fermentacji oraz wartościowym nawozie – produktach ubocznych wytwarzania biogazu. Zwrot z inwestycji najmniejszych biogazowni może trwać nieco dłużej, jednak również nie przekracza kilku lat, po których można w pełni cieszyć się zyskami. Warto również zwrócić uwagę, że te wyliczenia biorą pod uwagę tylko sprzedaż wszystkich produktów z biogazowni. Wykorzystanie ich w całości lub w części na własne potrzeby może przynieść oszczędności przewyższające ich wartość w sprzedaży.
Zaletą własnej produkcji biogazu, poza potencjałem zapewnienia sobie całkowitej niezależności energetycznej, jest różnorodność dostępnych korzyści. Najczęściej biogazownia służy do generowania prądu, ale możliwości jest znacznie więcej. Ten sam gaz można przeznaczyć do ogrzewania, wykorzystania w procesach technologicznych lub sprzedaży. Podobnie powstały z pofermentu nawóz można wykorzystać samemu lub dodatkowo na nim zarobić. Ciepło z biogazu często jest też wykorzystywane do suszenia drewna.
Jeśli chcesz sprawdzić, czy Twojej firmie także opłaca się zainwestować w biogazownię, skontaktuj się z nami. Nasi eksperci poprowadzą Cię przez cały proces, od planu i pozwoleń, po projekt i wykonanie.